Þjórsá og umhverfi - órofa landslagsheild

Þjórsárdalur er eitt af þekktari sögusviðum Íslands, hvort sem litið er til byggðar eða jarðsögu. Þjórsárdalur sjálfur liggur milli Búrfells og Skriðufells en ofan hans og neðan rennur Þjórsá um 230 kílómetra leið frá efstu upptökum milli jökla niður að sjó.

Í byggð myndar umhverfi Þjórsár ákaflega snotra og sérstæða landslagsheild, sem er mikilvægt að varðveita ósnortna. Vestan Þjórsár er blómleg byggð meðfram ánni alla leið upp í Þjórsárdal vestan Búrfells. Austan ár er strjálbýlla, einkum norðan Skarðsfjalls þar sem byggðin lagðist af á fyrri hluta 20. aldar. Þessar skörpu andstæður eru hluti af margbreytilegri umgjörð Þjórsár.

Þjórsá og umhverfi hennar er gífurlega verðmætt fyrir margra hluta sakir. Svæðið er mikilvægt sem hluti af landbúnaðarhéraðinu Suðurlandi; sem útivistarsvæði Sunnlendinga og þeirra fjölmörgu Íslendinga sem sækja svæðið heim; sem hluti af órofa byggðasögu Sunnlendinga; sem búsvæði eins allra stærsta villta laxastofns við Norður-Atlantshaf og annarra fiskistofna; sem ferðamannasvæði framtíðar fyrir ört vaxandi ferðaþjónustuna; og síðast en ekki síst sem hluti af sjálfsmynd okkar sem unnum náttúrunni og vitum hve mikils virði hún er ósnortin fyrir okkur og afkomendur okkar.

Virkjanaframkvæmdir í neðri hluta Þjórsár boða stórfellt umhverfisslys. Með samheldnu átaki má forða ánni frá eyðileggingu. Við höfum örlög Þjórsár í okkar höndum. Kynnumst Þjórsá og umhverfi hennar, segjum öðrum frá, verndum Þjórsá!

Þjórsá ofan af Gaukshöfða. Mynd: Matthías Ásgeirsson

---

Fallegir staðir við Þjórsá

Víða við neðri hluta Þjórsár eru fallegir náttúrustaðir, margir hverjir lítið eða jafnvel óþekktir. Suma má með sanni kalla falda gimsteina meðal náttúruperla Íslands. Fyrirhugaðar virkjanir Landsvirkjunar í Þjórsá munu eyðileggja margar gersemar og skerða virði landsins í kringum ána. Stór hluti af baráttunni fyrir verndum Þjórsár er að fara austur og kynnast náttúruperlum hennar. Hér má lesa má um fallega staði við Þjórsá.

---

Minningar frá Þjórsá

Margir eiga falleg minningarbrot eða myndir frá liðinni tíð við Þjórsá og í Þjórsárdalnum. Hér gefst færi á að deila þeim með lesendum, hvort sem þær eru fimm ára eða hálfrar aldar gamlar. Endilega sendið okkur minningarbrot á verndumthjorsa [hjá] gmail.com. Minningarbrotin mega vera af hvaða lengd sem er og birt undir nafni, upphafsstöfum höfundar eða nafnlaust. Síðar í haust munum við setja minningarbrot og myndir upp á sér síðu hér á vefnum.

---

Myndir og myndbönd

Það eiga ekki allir heimangengt til að fara og skoða Þjórsá og umhverfi hennar í eigin persónu. Þess vegna eru myndir og myndbönd frá svæðinu mikilvæg svo allir geti kynnst því og séð náttúrufegurðina sem felst í Þjórsá ósnortinni. Lesendur eru hvattir til að senda inn myndir og myndbönd á verndumthjorsa [hjá] gmail.com. Hér má sjá myndir og myndbönd frá Þjórsá.